Lolita

Weet je wat ik me afvroeg voor, tijdens én na het lezen? Ik vroeg me af wat me in godsnaam bezield had om dit boek te kopen. Ik, diegene die een enorme afkeer heeft van alles wat met een oudere man, seksuele gevoelens en een (te) jong meisje te maken heeft. En toch moest ik het boek per se kopen. Omdat het wereldliteratuur is, omdat ik een vreemde aantrekkingskracht voel voor verboden boeken ... en omdat ik het een mooie cover vond. Ja, echt.

En wat ik nu uiteindelijk van het boek vond, lijkt niet eens zo belangrijk. Hoe het met Lolita is afgelopen, dàt is belangrijk. En dat is ook het enige wat mij 'toestaat' om in positieve termen te spreken. Ja, ze had een ontwrichte relatie met haar (stief)vader en haar moeder; ja, ze heeft een onstabiele jeugd gehad en ja, ze zal heel wat te verwerken hebben als ze hoort wat haar vader gedaan heeft. Maar je hebt het gevoel dat het uiteindelijk wel goed komt met haar. Ze is een vreemd dametje, maar misschien is het net dat wat haar redt van een trauma door al die vreemde dingen. - Dus ik kan het zeggen: het was eigenlijk een goed boek. Er waren 101 referenties aan filosofen (goedemiddag, Hegel) die ik niet begreep en ook op andere momenten durfde mijn brein het wel eens te laten afweten, maar dat neemt niet weg (integendeel, durf ik te gokken) dat het echt goed geschreven was. En dat klinkt zelfs te flauw voor wat Nabokov hier deed met zijn pen. Denk maar aan de bewuste Clare Quilt-scène (net geen spoiler) - wat een meesterwerk, toch?

Het boek heeft me dus goed liggen gehad. Het heeft een verwerpelijk onderwerp gebruikt, maar het beschreven in een geweldige taal. Ik vind dat niet leuk, maar ik kan er niet omheen. Het boek heeft me verplícht om het goed te vinden. En voel ik me er slecht door? Verdient het boek de brandstapel? Nee, toch niet ... want het boek praat helemaal niets goed. Iedereen met een geweten ziet en herkent het 'vieze' en het foute in het verhaal dat de personages zelf niet per se zien. En de sympathie die je ergens voelt voor Humbert Humbert is er geen van 'jij en ik, wij delen een stukje identiteit'. Nee, het is er een van 'ik weet wat je bedoelt, ik volg je, maar mijn gevoel schreeuwt moord en brand'. Het is een bedoelde, al dan niet bewuste afstandelijkheid. And thank god for that!

Eén kwestie moet ik nog aanraken. En authorial fallacy of niet, ik wil het gezegd hebben: wat zegt dit boek over Nabokov zelf? Ik denk heus niet dat het een autobiografische roman is, ik denk zelfs niet echt dat hij voor deze verlangens in zichzelf inspiratie vond, maar ik vraag me wel af waarom hij zo goed uit zijn woorden kan komen bij zo'n moeilijk onderwerp? Waarom schetst hij zo'n geloofwaardig beeld? Waar haalde hij de term 'nymphet' en die specifieke en precieze definitie vandaan? Heeft hij rustig een koffietje gedronken met alle pedoseksuelen uit de buurt om te vragen hoe het voelt en wat er allemaal bij komt kijken?

Het antwoord op deze vragen zou wel eens gemakkelijk te vinden kunnen zijn op het internet. Of zelfs in de epiloog achteraan in mijn uitgave. Ik heb het niet opgezocht en ik heb de epiloog niet helemaal gelezen. Maar wil ik het wel weten? Wil ik het antwoord kennen? Ik denk het echt niet... omdat ik mijn herinnering aan en appreciatie van het boek niet in gevaar wil brengen.

En daarom nestel ik mezelf wel gewoon knus in een hoekje van de onwetendheid en begin ik aan een nieuw boek. Hopelijk deze keer dan wel met een mooiere kindertijd voor de personages, maar even goed geschreven.