Het huis aan de Sont

Een waardevolle aanvulling …

Out of Africa is een prachtig boek met mooie beschrijvingen en exotische gebeurtenissen, maar heeft ook een verteller die moeilijk te doorgronden is. Karen Blixen vertelt over wat zij ziet en meemaakt en onthult zo onrechtstreeks enorm veel van zichzelf, maar natuurlijk enkel door de filter die ze zelf construeert. En het is die filter die de lezer met vragen achterlaat.

Het zijn geen bewuste vragen, maar aan het einde van Out of Africa heb je toch het gevoel dat je meer te weten wilt komen over die barones. Dat je wel eens aan haar toto’s en kikoejoe’s zou willen vragen hoe zij haar zagen. Hoe zij haar leiding en haar aanwezigheid ervoeren. Maar dat kun je niet, dus begin je zelf haar karakter in te vullen. Ze kan geen gemakkelijke vrouw geweest zijn en haar relatie met Denys Finch-Hatton was ook iets … aparts. Je vraagt je af of en hoe ze nog zal kunnen verder leven eens ze uit Afrika vertrokken is en of ze in eigen land ook zo’n farm (of mini-imperium) zal kunnen opbouwen. Want een andere levensstijl is moeilijk in te beelden voor deze unieke vrouw.

En dan blijkt dat Het huis aan de Sont al die vragen kan beantwoorden. Dat het zelfs een antwoord heeft op de vragen die je je wel al stelde, maar nog niet bewust geformuleerd had. Karen Blixen bleek inderdaad een erg moeilijk karakter te hebben gehad en kon geen andere rol meer aannemen dan de (aangetrouwde) barones die haar mini-imperium leidde. Het boek doet je ook begrijpen hoe ze de farm ooit in haar eentje heeft kunnen leiden (met onzichtbare zwarte handen die dat écht mogelijk maakten), maar ook hoe het mogelijk was dat ze die weer heeft verloren. Je krijgt een beter beeld van haar relatie met Denys en staat verstelt van haar vreemde en moeilijke relatie met àlle mannen in haar leven. Je begint haar te begrijpen en je ontwikkelt een medelijden met de vrouw, maar ook een ander en veel moeilijker gevoel. En wanneer Alfred dat gevoel dan in jouw plaats uitspreekt, voel je je betrapt maar ook opgelucht: misschien was het beter geweest als ze samen met Denys in dat vliegtuig had gezeten… Want dat medelijden, gemengd met haar onuitstaanbare grillen en eisen, doet de lezers bijna opgelucht ontspannen wanneer de barones haar laatste adem uitblaast. En als we eerlijk zijn, zien we datzelfde gevoel terugkomen bij de personages. Men is verdrietig, maar het einde van een tijdperk had zich al aangekondigd en er komt een rust over Rungstedlund, over de mensen die haar kenden.

En de kalme en evenwichtige Fru of Madam Carlsen? Die neemt het landgoed, de herinneringen en – vreemd genoeg – uiteindelijk ook een stukje van het karakter van de barones over. En Nils? Die deed wat ‘zijn’ barones niet kon: eindelijk de nieuwe, moderne wereld inluiden.